هوازدگی چوب( نقش نور خورشید و نوسانات دمایی)

هوازدگی چوب به فرآیند کاهش تدریجی کیفیت چوب گفته می شود که بخاطر تماس چوب با عوامل محیطی بیرون رخ می دهند. عواملی نظیر نور خورشید، رطوبت و نوسانات دمایی.این پدیده تنها در ساختار سطحی چوب اثر می گذارد و یک تغییر مکانیکی است و با پوسیدگی های قارچی که عموما استحکام چوب را کم می کنند تفاوت دارد.

اثر هوازدگی در سطح چوب کاج هزار ساله

نحوه اثر گذاری هوازدگی چوب

اثر نور فرابنفش (uv) یا تخریب نوری:

اشعه فرابنفش باعث شکستن سلول های لگنین می شود. لگنین همانند چسبی الیاف چوب را در کنار هم نگه می دارد.این تغییر باعث نرمی سطح چوب و خشن شدن پرداخت سطحی آن می شود. با از بین رفتن لگنین ، سلولز چوب با محیط بیرون تماس پیدا می کنند و در نهایت رنگ چوب به خاکستری تغییر می کند.

اثر نوسانات دمایی و رطوبت :

سرد شدن یا گرم شدن ناگهانی باعث حرکت جزیی الیاف چوب می شوند که باعث فشار سطحی و در نتیجه به وجود آمدن ترک های کوچک سطحی می شوند. این تغییرات به کمک جذب و دفع زیاد رطوبت انجام می شود.

عوامل تاثیر گذار در میزان هوازدگی چوب

گونه چوب، اقلیمی که چوب در آن استفاده می شود و نحوه چیدمان در ساختمان می تواند اثر گذار باشند.

گونه های مختلف چوب به دلیل داشتن شیر هایی که ترشح می کنند می توانند اثرات هوازدگی را تا حدود زیادی خنثی کنند. برای مثال وجود زیاد رزین در چوب کاج روسی ( ساسنا) یا  سدر قرمز آمریکایی می توانند مقاومت طبیعی در مقابل هوا زدگی داشته باشند.این شیره ها  هم می توانند دفع و جذب ناگهانی رطوبت را کاهش دهند و هم در مقابل فرابنفش یک لایه محافظتی باشند.

اقلیم آب و هوایی نیز بسیار مهم است. در محیط هایی که نور فرابنفش و نوسانات دمایی و تغییرات رطوبت بیشتر وجود دارد، مانند ارتفاعات و نواحی ساحلی اثر هوازدگی بیشتر رخ می دهد.

همچنین نحوه نصب تخته ها بسته به اینکی افقی یا عمودی نصب شوند نیز تاثیر گذار است. در چیدمان افقی گیر افتادگی رطوبت در سطح چوب بیشتر رخ داده و اثر هوازدگی تشدید می شود.همچنین بسته به اینکه با توجه به موقعیت جغرافیایی نصب قسمت چوبی در ضلعی باشد که بیشتر آفتاب دریافت کند نیز تعیین کننده است.

تغییرات ظاهری و فیزیکی در اثر هوازدگی

رنگ چوب در ابتدا با تماس با UV ( فرابنفش) ابتدا تیره می شود ، سپس با تجزیه لگنین به خاکستری تغییر می کند.سطح چوب با از بین رفتن لگنین حالت فرسوده گرفته و دچار پستی و بلندی می شود. همچنین ترک های ریز در سطح چوب ها نمایان می شود که با ادامه روند هوازدگی می توانند بیشتر و بزرگ تر شوند. با فرسودگی سطحی و نرم شدن بافت سطحی ، عواملی نظیر حشرات می توانند راحت تر به آنها نفوذ کنند و باعث تخریب بیشتر چوب شوند.

محافظت علیه هوازدگی چوب و کاهش آن

بهترین محافظت علیه هوازدگی ایجاد یک لایه قوی در مقابل فرابنفش است. این کار به وسیله رنگ کاری انجام می شود. رنگ هایی که شفاف نیستند بهترین محافظت را ایجاد می کنند. رنگ های نیمه شفاف و شفاف در مقام بعدی قرار می گیرند. هر چه رنگ دانه رنگ بیشتر باشد اثر انسداد فرابنفش بیشتر می شود.مگر اینکه رنگ شفاف شما دارای افزونه های مسدود کننده UV باشد.بهتر است قبل از رنگ کاری مراحل سمباده کاری به درستی انجام شود و سطح کاملا عاری از هر گونه آلایندگی باشد.

تمامی لایه های محافظتی عمر خاص خود را داشته و نیاز به تعمیرات دوره ای دارند. در نتیجه راهکار دائمی برای مقابله با هوازدگی وجود ندارد.